Olga Tokarczuk została uhonorowana tytułem Arne Næss 25 sierpnia w Oslo. Wyróżnienie jest przyznawane osobom przyczyniającym się do zmian społeczno-środowiskowych, doceniającym biologiczną różnorodność i odchodzącym od antropologicznego punktu widzenia.
Coroczne Arne Næss Symposium on Global Justice and the Environment jest jednym z najważniejszych zielonych wydarzeń w intelektualnym krajobrazie Norwegii. Nagroda ma swoje korzenie w życiu i filozofii norweskiego intelektualisty, Arne Næssa, który jest legendarną postacią i twórcą terminu „głębokiej ekologii” i autorem takich pozycji jak „Ecology, Community and Lifestyle” (1989) czy „Communication and Argument” (2000).
Arne Næss – twórca „głębokiej ekologii”
Arne Næss był inspiracją ruchu ekologicznego końca XX wieku. Stworzone przez niego pojęcie „głębokiej ekologii” ma opierać się na docenianiu biologicznej różnorodności, zrozumieniu, że życie każdej istoty zależy od życia innych stworzeń, ponieważ świat przyrody opiera się na wzajemnych powiązaniach. Według zielonej teorii człowiek jest częścią ekosystemu w takim samym stopniu jak rośliny i zwierzęta. Jego podejście biocentryczne to odpowiedź na klęskę podejścia antropocentrycznego zakładającego, że ludzkość jest nadrzędnym bytem mającym kontrolę nad pozostałymi istnieniami.
Podstawą „głębokiej ekologii” jest niezgoda się na obecny stan rzeczy, czyli zasady rządzące światem społeczeństwa konsumpcyjnego. Filozof pytał: „Których wartości naprawdę niezbędnie potrzebujemy, a które wartości dotyczą zaledwie komfortu i powierzchownej zabawy?”. Odpowiedzią jest życie w taki sposób, by poza spełnieniem potrzeb życiowych nie powodować niepotrzebnego zniszczenia.
Arne Næss Chair 2022 dla Olgi Tokarczuk
Celem Sympozjum Arne Næss 2022 jest ukazanie zależności pomiędzy fikcją i nauką – unaocznienie, w jaki sposób synergia sztuki i naukowych perspektyw ubogaca nasze rozumienie zagrożeń klimatycznych i autorytarnych jako przeszkód dla zmiany społeczno-środowiskowej.
Olga Tokarczuk podkreśla podejście biocentryczne zarówno w swoich książkach, jak i czynach. Punktuje przyczyny katastrofy ekologicznej, która jest bezpośrednią przyczyną ludzkich działań. Jest orędowniczką praw człowieka i praw naturalnych, czyli głównych tematów Sympozjum Arne Næss w Oslo. Ze względu na swoje działania, Olga Tokarczuk została uhonorowana tytułem Arne Næss – Arne Næss Chair in Global Justice and the Environment. Nagroda jest przyznawana od 2007 za „zielone” liderstwo i działania o międzynarodowej renomie. W poprzednich edycjach wyróżniono między innymi Robym Eckersley, Polly Higgins i Mary Evelyn Tucker.