Pierwsze opowiadanie opublikowała pod pseudonimem Natasza Borodin w piśmie „Na przełaj” w 1979 roku. W 1989 roku w „Okolicach” ukazał się arkusz poetycki autorki pod tytułem „Miasto w lustrach”. Cztery lata później debiutancka książka Olgi Tokarczuk – „Podróż ludzi Księgi” – ukazała się nakładem wydawnictwa Przedświt i zdobyła nagrodę Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek.
Kolejne lata zaowocowały następnymi powieściami: książką „E.E.” przedstawiającą historię dojrzewającej dziewczynki ze zdolnościami parapsychicznymi oraz pozycją „Prawiek i inne czasy” (1996), która zdobyła sympatię krytyków, czego odzwierciedleniem okazała się nominacja do Nagrody Literackiej „Nike” oraz Nagroda Czytelników w tym samym konkursie. Za historię o mitycznej wiosce i jej mieszkańcach Olga Tokarczuk została uhonorowana również Paszportem „Polityki” oraz Nagrodą Fundacji im. Kościelskich.
W 1997 roku wydała zbiór opowiadań zatytułowany „Szafa”, a w 1998 roku powieść „Dom dzienny, dom nocny”, niezwykle znamienną ze względu na tzw. budowę konstelacyjną, która również jest osią powieści „Bieguni” z 2007 roku – książki, której tłumaczenie autorstwa Jennifer Croft zaowocowało międzynarodowym uznaniem w postaci The Man Booker International Prize za rok 2018. Oprócz wymienionych pozycji, Olga Tokarczuk wydała również dwa zbiory opowiadań: „Grę na wielu bębenkach” (2001) oraz „Ostatnie historie” (2004), a także napisaną w ramach międzynarodowej serii wydawniczej Mity powieść „Anna In w grobowcach świata” (2006), jak również powieść kryminalną „Prowadź swój pług przez kości umarłych” (2009), na podstawie której powstał film „Pokot” w reżyserii Agnieszki Holland. Na rynku literackim pojawiła się także „Zgubiona dusza” zrealizowana we współpracy z wybitną ilustratorką, Joanną Concejo (2017), a także „Opowiadania bizarne” (2018) i zbiór esejów pod tytułem „Czuły narrator” (2020). W 2022 roku ukazała się najnowsza powieść Olgi Tokarczuk – „Empuzjon”.
Olga Tokarczuk została laureatką Nagrody Literackiej „Nike” dwukrotnie: w 2008 roku za „Biegunów” i w 2015 roku za powieść „Księgi Jakubowe”, zaś Nagrodę Literacką „Nike” Czytelników otrzymała pięciokrotnie za: „Prawiek i inne czasy” (1997), „Dom dzienny, dom nocny” (1999), „Grę na wielu bębenkach” (2002), „Biegunów” (2008) oraz za „Księgi Jakubowe” (2015). W Polsce Noblistkę uhonorowano tytułem doktory honoris causa na Uniwersytecie Warszawskim, Uniwersytecie Jagiellońskim oraz Uniwersytecie Wrocławskim, zaś poza granicami kraju – na Uniwersytecie Sofijskim oraz Hong Kong Baptist University. W Norwegii Olga Tokarczuk uhonorowano tytułem Arne Næss. W 2023 roku została laureatką Nagrody Literackiej im. Jerzego Żuławskiego oraz otrzymała tytuł honoris causa w Tel Awiwie.
Olga Tokarczuk została odznaczona Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2010), Odznaką Honorową Złota „Zasłużony dla Województwa Dolnośląskiego” (2018), Odznaką Honorową Powiatu Kłodzkiego (2019) oraz Medalem Senatu RP (2019).
Jest Honorową Obywatelką Miasta i Gminy Bardo (2005), Nowej Rudy (2009), Wrocławia (2019), Warszawy (2020) oraz Krakowa (2021).
