Zapraszamy na debatę o przywracaniu praworządności w Polsce, która odbędzie się 21 maja o godzinie 17.00. Dyskutować będą Maria Ejchart i Sylwia Grzegorczyk-Abram. Spotkanie jest wspólną inicjatywą Fundacji Olgi Tokarczuk i Biura Łącznikowego Wolnego Państwa Saksonia.
W rozmowie o przywracaniu praworządności w Polsce, pułapkach prawnych pozostawionych przez poprzednią władzę, orzecznictwie trybunałów unijnych w sprawach przeciwko Polsce oraz o niezbędnych zmianach w polskim prawie porozmawiają Maria Ejchart i Sylwia Gregorczyk-Abram. Debatę poprowadzi Irek Grin, przewodniczący Rady Fundacji Olgi Tokarczuk.
Wolne Sądy to grupa prawników, która na fali protestów społecznych w obronie niezależności sądownictwa w lipcu 2017 roku powołała do życia nieformalną inicjatywę obywatelską #WolneSądy. W 2020 roku organizacja ta przekształcona została w fundację. Oprócz udziału w protestach przeciwko łamaniu praworządności w Polsce i nagrywania filmów oglądanych przez wielomilionową widownię, w której prawnicy tłumaczyli sposoby naruszania prawa, występują przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej w kluczowych postępowaniach dotyczących niezależności sądów i niezawisłości sędziów, które mają zasadnicze znaczenie dla ochrony praworządności nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie. Reprezentowali między innymi sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie niezależności Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, która zakończyła się bardzo ważnym i przełomowym orzeczeniem z 19 listopada 2019 roku.
Wolne Sądy pełnią rolę pełnomocnika sędziego Sądu Okręgowego w Krakowie, Waldemara Żurka w sprawie C-487/19, w której TSUE podważył legalność osób powołanych do Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego i uznał, że składy Sądu Najwyższego z ich udziałem nie mogą być uznane za niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony uprzednio na mocy ustawy, a sądy krajowe mogą uznawać orzeczenia wydane z ich udziałem za niebyłe.
Przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu reprezentowali m.in. skarżących sędziów w sprawie Dolińska-Ficek i Ozimek p-ko Polsce (skargi nr 49868/19 i 57511/19). ETPCz orzekł, że Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN, która rozpoznawała sprawy skarżących, nie jest niezależnym i bezstronnym sądem ustanowionym ustawą i stwierdził, że Polska naruszyła prawo skarżących do rzetelnego procesu sądowego. Są również pełnomocnikami sędziego Igora Tulei przed Trybunałem. Reprezentowali również prof. Małgorzatę Gersdorf, byłą Pierwszą Prezes Sądu Najwyższego, w sprawie przeciwko Stanisławowi Piotrowiczowi, obecnie sędziemu Trybunału Konstytucyjnego, który w jednej ze swoich wypowiedzi nazwał sędziów Sądu Najwyższego „złodziejami”. Wyrok, zgodnie z którym Piotrowicz ma przeprosić prof. Gersdorf uprawomocnił się w 2021. Prawnicy z inicjatywy reprezentowali także prof. Wojciecha Sadurskiego w sprawie dotyczącej wolności słowa, gdy został pozwany przez PiS za nazwanie ich zorganizowaną grupą przestępczą. Prof. Sadurski wygrał sprawę prawomocnie.
Maria Ejchart jest prawniczką od ponad 20 lat związaną z Helsińską Fundacją Praw Człowieka – największą organizacją pozarządową w Polsce, w której współtworzyła i koordynowała liczne programy monitoringowe i edukacyjne. Od 2003 roku koordynuje program „Niewinność” zajmujący się pomyłkami sądowymi i osobami niesłusznie skazanymi. Jest współautorką książki „Dożywotnie pozbawienie wolności. Zabójca, jego zbrodnia i kara”. Od wielu lat, zarówno w Polsce jak i za granicą, pracuje jako trenerka i ekspertka z zakresu praw człowieka. Jest członkinią Rady Społecznej przy Rzeczniku Praw Obywatelskich oraz współprzewodniczącą Komisji Ekspertów Krajowego Mechanizmu Prewencji. Od 2015 roku pełni funkcję Prezeski Zarządu Stowarzyszenia im. prof. Zbigniewa Hołdy. Jest współtwórczynią Inicjatywy Obywatelskiej #WolneSądy i Komitetu Obrony Sprawiedliwości KOS, w którym od 2018 r. pełni funkcję koordynatorki i w jego ramach reprezentuje sędziów przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu. 13 grudnia 2023 została powołana na stanowisko podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości.
Sylwia Gregorczyk-Abram jest adwokatką, Specjalizuje się w postępowaniach i sądowych, prawie cywilnym i karnym. Od 2007 r. pracuje w Kancelarii Clifford Chance w Warszawie. Od kwietnia 2016 roku pełni funkcję koordynatorki do spraw kontaktów z organizacjami pozarządowymi przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie. Jest członkinią Zarządu Stowarzyszenia im. prof. Zbigniewa Hołdy, pomysłodawczynią i koordynatorką projektu „Tydzień Konstytucyjny”. W 2016 roku została nagrodzona tytułem prawnika pro bono. Jest współautorką książki „Konstytucja. Praworządność. Władza sądownicza. Aktualne problemy trzeciej władzy w Polsce” oraz współtwórczynią Inicjatywy #WolneSądy i Komitetu Obrony Sprawiedliwości KOS, w ramach którego reprezentuje sędziów sądów powszechnych, sędziów Sądu Najwyższego i sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, doświadczonych bezprawnym przeniesieniem w stan spoczynku oraz sędziów Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej, na mocy nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym z grudnia 2017 roku po przekroczeniu 65. roku życia.
Debata będzie miała miejsce w siedzibie Biura w Max Born Forum, na Placu Wolności 4/1.
Liczba miejsc ograniczona. Zapisy pod adresem: sekretariat@fundacjaolgitokarczuk.org
Transmisję ze spotkania będzie można obejrzeć na naszym profilu na Facebooku.
