Kolejna wrocławska odsłona Festiwalu „Ktoś, nie coś”, współorganizowana przez Fundację Olgi Tokarczuk, odbędzie się w weekend 20–21 kwietnia 2024 roku w Willi Karpowiczów przy ulicy Krzyckiej 29 we Wrocławiu.

Festiwal „Ktoś, nie coś” ma wiele celów, ale nadrzędnym jest uświadomienie człowiekowi jego miejsca w naturze. Staramy się inspirować do myślenia o relacji człowiek–natura w pierwotnej, ale zapoznanej perspektywie, w której człowiek schodzi z piedestału, przestaje „czynić sobie Ziemię poddaną” i odnajduje się jako jeden z wielu elementów tego niezwykle skomplikowanego układu współzależności, który zwykliśmy nazywać Naturą. Element ważny, ale nie bezwzględnie najważniejszy.

PROGRAM FESTIWALU

Sobota, 20 kwietnia

16.00–17.15 – Sygn. akt I C 563/22
Z Karoliną Kuszlewicz rozmawia Katarzyna Sudnik

17.30 –18.45 – Kościół i zwierzęta
Z Andrzejem Elżanowskim rozmawia Urszula Glensk

20.00–22.00 – Biodróż
Warsztaty – prowadzi Michał Książek

Biodróż jest opowieścią raczej niż tylko spacerem studyjnym czy wycieczką sensoryczną. Jest improwizacją, w której biotop to scena, a biocenoza bohaterowie i aktorzy. Tekst bierze się wprost z krajobrazu, z ekosystemu, z biologii ludzi oraz ich sąsiadów. Biologii, która niespodziewanie zyskuje tu rangę biografii. Scenariuszem takiej opowieści może być mapa topograficzna z naniesionymi stanowiskami różnych żyć nazywanych biosami. Powstaje właściwie nowy gatunek literacki.

Biodróż nie jest obserwacją, raczej spotkaniem. Świadomym sąsiedztwem. Jest renegocjacją piękna. Dlatego staje w obronie tego, co dotychczas uważano za brzydkie. Jest świadomym praktykowaniem zdziwienia i zachwytu, co prowadzi do szukania nowego języka opowieści o świecie. A to sprzyja nadawaniu Nieistotnemu Jego zasłużonej rangi. Jest także świadomą pracą zmysłów, utrwalaniem dobrych przeżyć w ciele w oparciu o radość, praruchy i budowę anatomiczną człowieka, która sprzyja podglądaniu, chowaniu się i recepcji pozytywnych bodźców abiotycznych i biotycznych. Biodróż prowadzi do katharsis.

 

Niedziela, 21 kwietnia

10.00–12.00 – Biodróż
Warsztaty – prowadzi Michał Książek

16.00–17.15 – Wpływ polityki na dobrostan środowiska
Z Robertem Maślakiem rozmawia Adrian Sosnowski

17.30–18.45 – Lęki, strachy i zwierzęta
Z Ewą Woydyłło rozmawia Jana Karpienko

Partnerzy:
Fundacja Olgi Tokarczuk
Iwona i Piotr Beaupré
Wydawnictwo EMG

Festiwal współfinansowany przez Gminę Wrocław | www.wroclaw.pl

Goście festiwalu

Karolina Kuszlewicz

Ewa Woydyłło

Urszula Glensk

Andrzej Elżanowski

Jana Karpienko

Katarzyna Sudnik

Michał Książek

Adrian Sosnowski

Robert Maślak

Karolina Kuszlewicz

(ur. 1985 r.) – adwokatka i założycielka Kancelarii nad Wisłą, ekofeministka, obrończyni praw zwierząt i przyrody w procesach sądowych, od lat współpracująca z organizacjami pozarządowymi. W 2016 roku doprowadziła do wydania pierwszego w historii wyroku Sądu Najwyższego w sprawie humanitarnej ochrony ryb. Aktualnie zaangażowana jest w sprawy dotyczące m.in. przemocy wobec zwierząt domowych, odstrzału wilków czy naruszania miejsc gawrowania niedźwiedzi. Zajmuje się także ochroną rzek, występując w procesie manipulowania przepływem wody na Wiśle oraz obroną aktywistek i aktywistów antyłowieckich. Autorka publikacji specjalistycznych, w tym książek: Komentarz do ustawy o ochronie zwierząt oraz Prawa zwierząt. Praktyczny przewodnik. Rzeczniczka ds. ochrony zwierząt w Polskim Towarzystwie Etycznym. Wykłada na wydziale Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego. Współzałożycielka Szkoły Dobrego Prawa. Autorka „koncepcji prawa wrażliwego”, którą opublikowała w książce Zoopolis. W 2017 r. nagrodzona pierwszym miejscem w rankingu „Rising Stars Prawnicy – Liderzy Jutra”. Prowadzi portal edukacyjny o prawach zwierząt i przyrody Kuszlewicz w imieniu. Fascynuje ją zagadnienie głębokiej relacji ze zwierzętami i przyrodą, w tym żałoby międzygatunkowej.

fot. Bart Staszewski

Ewa Woydyłło

– dr psychologii klinicznej, psychoterapeutka, specjalistka terapii uzależnień. Autorka książek psychologicznych, w których skupia się mniej na ludzkich problemach, a bardziej na rozwiązaniach.

fot. Natalia Osiatyńska

Urszula Glensk

(ur. 1976 w Tarnowskich Górach)

– literaturoznawczyni, krytyczka literacka, profesorka Uniwersytetu Wrocławskiego. Pracuje w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej. Jurorka Nagrody Literackiej Europy Środkowej „Angelus” (w latach 2019–2021).

Opublikowała prawie 200 artykułów naukowych i publicystycznych oraz pięć książek, m.in. monografię „Historia słabych. Reportaż i życie w Dwudziestoleciu 1918–1939”, za którą dostała Nagrodę Historyczną „Polityki”. Za „wysoko ocenioną” habilitację otrzymała Nagrodę Prezesa Rady Ministrów.

Najnowsza książka, biografia „Hirszfeldowie – zrozumieć krew”, była nominowana do Nagrody Nike, została wyróżniona Nagrodą Młodzieżowych Klubów Historycznych im. Kazimierza Moczarskiego oraz Nagrodą Specjalną Leopoldina.

Stworzyła „Fundację No Border”, aby pomagać uchodźcom na granicy polsko-białoruskiej.

fot. Jerzy Wypych

Andrzej Elżanowski

Zoolog i bioetyk. Autor ponad stu prac naukowych, w tym wielu szeroko cytowanych w indeksowanych periodykach (w sumie 2756 razy, h-indeks 25). Przez 16 lat pracował w USA i RFN, m.in. jako stypendysta Smithsonian Institution i US National Research Council. Przewodniczący Polskiego Towarzystwa Etycznego (od 2011). Od wielu lat działa na rzecz poprawy losu zwierząt. Jako członek Krajowej Komisji Etycznej ds. Doświadczeń na Zwierzętach w pierwszej kadencji (1999–2003) spowodował wprowadzenie w Polsce skali inwazyjności doświadczeń i przyczynił się do zmian Ustawy o ochronie zwierząt (m.in. usunięcia wyjątków od zakazu uboju bez ogłuszania). Kierował kampanią, która doprowadziła do przyjęcia w r. 2005 Ustawy o doświadczeniach dającej duże uprawnienia komisjom etycznym. Był wiodącym współautorem wyjściowego projektu ostatniej nowelizacji Ustawy o ochronie zwierząt (z 2010 r.), architektem kampanii (2012–2014) przeciwko ubojowi rytualnemu i wiodącym krytykiem rządowego projektu Ustawy o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych i edukacyjnych, co doprowadziło do jej ulepszenia. Członek 1 Lokalnej Komisji Etycznej ds. Doświadczeń na Zwierzętach (kadencja 2020–2023). Wspiera autorytetem bieżące kampanie przeciwko brutalnej eksploatacji zwierząt. Od 1983 wegetarianin, od 2013 weganin.

Jana Karpienko

– tłumaczy, organizuje, pisze. Asystentka Olgi Tokarczuk i koordynatorka Fundacji Olgi Tokarczuk. Tłumaczenia, własne teksty i wywiady publikowała w „Twórczości”, „Odrze”, „Nowej Polszy” i na portalu „Rozstaje.Art”. Była tłumaczką szamana syberyjskiego, współpracowała z dokumentalnym Teatrem Na Faktach.

fot. Rafał Komorowski

Katarzyna Sudnik

– dziennikarka i reporterka, przez ponad 20 lat była związana z Telewizją Polską, gdzie prowadziła i redagowała programy o tematyce medycznej. Pracowała również w redakcji reportażu oraz regionalnej telewizji Echo24. Interesuje się głównie tematyką społeczną i zdrowiem, szczególnie profilaktyką. Poza pracą uwielbia zwierzęta – ma dwa psy ze schroniska – Leona i Lunę, choć marzy o tym, by mieć ich znacznie więcej. Aktywnie wspiera stowarzyszenia i fundacje pro zwierzęce. Na co dzień używa feminatywów i nie razi ją, a już na pewno nie śmieszy „ministra”, ani „gościni”. Poza tym lubi zwiedzać nowe miejsca, szczególnie ciepłe, słoneczne kraje.

fot. Krzysztof Milewski

Michał Książek

– polski poeta, reportażysta, kulturoznawca, inżynier leśnik i ornitolog.

Publikował w „Polityce”, „Lesie Polskim”, „Twórczości”. Współpracownik kwartalnika „Przekrój”. Nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia 2014 w kategorii eseistyka za książkę Jakuck. Słownik miejsca. Laureat Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius 2015 w kategorii debiut roku za Naukę o ptakach. Za ten tom był również nominowany do Nagrody Literackiej Nike 2015 oraz do nagrody w XI Ogólnopolskim Konkursie Literackim „Złoty Środek Poezji” 2015 na najlepszą debiutancka książkę poetycką roku 2014.

Za reportaż Droga 816 nagrodzony Nagrodą Literacką Gdynia 2016 w kategorii esej, Nagrodą Literacką Prezydenta Miasta Białegostoku im. Wiesława Kazaneckiego za najlepszą książkę roku 2015 oraz Nagrodą Magellana 2016. „Droga 816” przyniosła też nominacje do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego 2015 za Reportaż Literacki, do Nagrody Literackiej m.st. Warszawy 2016 w kategorii proza, do Nagrody im. Beaty Pawlak w 2016. W 2018 roku książka ukazała się w przekładzie na język niemiecki.

W 2018 Książek został nagrodzony Orfeuszem Mazurskim za tom poezji Północny wschód.

fot. Adam Zbyryt

Adrian Sosnowski

– twórca i gospodarz podcastu Wegaństwo, w którym od 2022 roku wraz z gośćmi wgryza się w weganizm i rozmawia o zwierzętach, kuchni, klimacie i polityce, tym samym poszerzając roślinne horyzonty słuchaczy.
Na przestrzeni ponad 100 odcinków przeprowadził szereg rozmów z przedstawicielami najważniejszych organizacji prozwierzęcych w kraju, aktywistami, naukowcami, przedsiębiorcami. W podcaście przybliża nurty i obszary walki o zwierzęta, dotyka kwestii spornych i zagłębia się w dylematy moralne, tym samym pomagając zrozumieć złożoność koncepcji weganizmu.
Z wykształcenia filolog polski, zawodowo brand manager w branży outdoorowej, prywatnie miłośnik kotów, górskich szlaków i wegańskiej kuchni.
Fot. Lidia Sosnowska

Robert Maślak

– biolog, adiunkt w Zakładzie Biologii Ewolucyjnej i Ochrony Kręgowców Uniwersytetu Wrocławskiego, specjalista z zakresu zachowania i dobrostanu zwierząt nieudomowionych w niewoli oraz ochrony przyrody. Współautor projektu dotyczącego zachowania i dobrostanu niedźwiedzi. Zaangażowany w inicjatywy dotyczące humanitarnej ochrony zwierząt, ochrony środowiska i klimatu. Uczestnik i obserwator sceny politycznej zainteresowany zwłaszcza problematyką wykorzystywania zwierząt w różnych dziedzinach gospodarki (myślistwo, rolnictwo, rozrywka)i  systemowych zmian w zakresie poprawy warunków ich życia.

Odsłuchaj, zobacz

Wspierają nas

Mecenasi

Sponsorzy

Partnerzy

Patroni